Hiện nay, tình trạng vô sinh hiếm muộn ở nam giới đang ngày càng gia tăng. Với sự phát triển của xã hội và nhu cầu chất lượng cuộc sống cao thì tình trạng vô sinh hiếm muộn đang là mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc gia trên thế giới. Bệnh tuy không ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khoẻ cũng như tính mạng người bệnh nhưng nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, chất lượng cuộc sống của nhiều gia đình. Là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng ly hôn của nhiều cặp vợ chồng. Vậy nguyên nhân của tình trạng vô sinh hiếm muộn này là gì? Điều đó đang được rất nhiều nam giới trên nhiều quốc gia quan tâm. Theo các chuyên gia cho rằng, có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn ở nam giới. Trong đó nguyên nhân hàng đầu được rất nhiều người quan tâm là do sự ảnh hưởng của số lượng cũng như chất lượng tinh trùng hay còn gọi là tinh trùng yếu.
Phụ lục
Tinh trùng yếu là gì?
Để hiểu như thế nào là tinh trùng yếu thì việc nắm rõ những đặc điểm bình thường của tinh trùng là rất quan trọng. Tinh trùng bình thường là tinh trùng đảm bảo được cả số lượng và chất lượng tinh trùng. Số lượng tinh trùng bình thường khoảng từ 15 đến hơn 200 triệu tinh trùng trong 1 ml tinh dịch. Còn chất lượng tinh trùng được đánh giá thông qua khả năng di động và hình thái của tinh trùng.
Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm chất lượng hoặc số lượng tinh trùng hoặc có thể kết hợp cả hai yếu tố này. Như chúng ta đã biết, tinh trùng là một yếu tố quan trọng quyết định khả năng sinh sản của nam giới. Vì vây, tinh trùng yếu khiến cho khả năng sinh sản của nam giới bị suy giảm nghiêm trọng. Nó đặc trưng bởi các yếu tố như:
- Số lượng tinh trùng giảm : Số lượng tinh trùng giảm được xác định khi lượng tinh trùng trong 1 ml tinh dịch nhỏ hơn 15 triệu tinh trùng.Lượng tinh trùng ít làm giảm tỉ lệ thụ thai thành công của nam giới.
- Chất lượng tinh trùng kém:
+ Khả năng di chuyển của tinh trùng giảm: Để xảy ra quá trình thụ tinh thì sau khi tinh trùng được phóng vào âm đaọ của người phụ nữ yêu cầu tinh trùng phải trải qua quá trình di chuyển qua tử cung vào vòi tử cung để đến gặp trứng. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó khả năng di chuyển của tinh trùng giảm đi thì tỉ lệ gặp trứng và thụ tinh sẽ giảm. Do đó, nguy cơ vô sinh hiếm muộn ở nam giới sẽ tăng.
+ Hình thái tinh trùng bất thường: Bình thường tinh trùng có cấu tạo gồm 3 phần bao gồm phần đầu, phần eo, phần đuôi. Phần đầu có hình oval chứa bộ nhiễm sắc thể đơn bội và phía trước có cực đầu chứa các enzym đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ tinh, phần cổ có 1 đoạn ngắn nằm giữa phần đầu và phần đuôi giúp tinh trùng dễ dàng di chuyển, phần đuôi là đoạn dài nhất chứa ty thể có chức năng sản xuất ra ra năng lượng cung cấp cho tinh trùng vận động. Bất thường tinh trùng làm giảm khả năng sinh sản hoặc biến dạng của thai nhi.
Những dấu hiệu của tinh trùng yếu là gì?
Để đánh giá sự suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng bên cạnh những biểu hiện của vô sinh hiếm muộn do hậu quả tinh trùng yếu thì để chẩn đoán xác định tinh trùng yếu bác sĩ cần phải dựa vào xét nghiệm tinh dịch đồ.
Thay đổi màu sắc của tinh dịch: Bình thường tinh dịch có màu xám đục hoặc trắng đục và có tính đồng nhất. Nếu tinh dịch có màu sắc bất thường thì cũng là một dấu hiệu cảnh báo suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng.Vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu này thì việc đến khám tại các cơ sở chuyên khoa là rất cần thiết đối với phái mạnh.
Thể tích tinh dịch giảm: Thể tích tinh dịch là lượng tinh dịch trong một lần xuất tinh, bình thường lớn hơn 1,5ml. Khi lượng tinh dịch nhỏ hơn lượng đó thì được đánh giá là giảm tinh dịch. Giảm lượng tinh dịch thì số lượng tinh trùng cũng giảm theo và có thể chất lượng tinh trùng cũng bị ảnh hưởng.
Tinh dịch loãng: Tinh dịch nam giới có độ nhớt và độ dính nhất định. Khi tinh dịch loãng hơn bình thường thì có nghĩa là số lượng và chất lượng tinh trùng đang suy giảm. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của phái mạnh. Vì vậy,khi có dấu hiệu này thì cần đến khám và điều trị tại các cơ sở chuyên khoa.
Tinh dịch đông đặc: Tình trạng này có nghĩa là tinh không thể ly giải hoặc ly giải bất thường. Bình thường ở nhiệt độ 37 độ C thường tự hoá lỏng từ trạng thái quánh, sệt trong vòng 15 đến 60 phút. Vì một lý do nào đó quá trình ly giải không diễn ra hoặc diễn ra 1 phần làm cho tinh dịch không hoá lỏng hoặc hoá lỏng chỉ 1 phần, tinh dịch đông đặc làm ngăn cản quá trình vận động tinh trùng đến gặp trứng. Vì vậy, làm cho tỉ lệ thụ thai bị giảm đi đáng kể. Nếu không điều trị hiệu quả thì nam giới sẽ có nguy cơ vô sinh hiếm muộn.
Tinh dịch vón cục: Dấu hiệu của tinh dịch vón cục là xuất hiện những hạt lấm tấm trong tinh dịch như những hạt cơm, mịn như bột khi bóp. Đây là một dấu hiệu cảnh báo liên quan đến chất lượng cũng như số lượng tinh trùng. Khi nam giới có dấu hiệu này, cần đến bác sĩ chuyên khoa để được điều trị và tư vấn kịp thời.
Tỉ lệ tinh trùng sống giảm: Bình thường tỉ lệ tinh trùng sống là lớn hơn 58%. Khi tỉ lệ tinh trùng sống giảm khiến cho khả năng thụ tinh thành công giảm. Nam giới tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.
Khả năng di động của tinh trùng giảm: Bình thường tỉ lệ tinh trùng di động là trên 40% và trên 32% là bơi về phía trước. Khi tỉ lệ tinh trùng di động thấp hơn 40% và tinh trùng bơi về phía trước thấp hơn 32% thì được xem là khả năng di động của tinh trùng giảm. Điều này hạn chế quá trình di chuyển của tinh trùng đến gặp trứng gây khó khăn trong quá trình thụ tinh. Vì vây, giảm sự vận động của tinh trùng là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở nam giới.
Tinh trùng có hình thái bất thường: Khi tinh trùng có hình dạng bất thường >96% thì khả năng thụ thai giảm 1 cách đáng kể.
Trên đây là một số dấu hiệu của tinh trùng yếu. Nếu xuất hiện bất cứ dấu hiệu nào trên thì bạn cần đến các cơ sở chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời để tránh tình trạng suy giảm khả năng sinh sản, giúp cải thiện tình trạng vô sinh ở nam giới.
Nguyên nhân gây tinh trùng yếu là gì?
Tinh trùng yếu là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng vô sinh hiếm muộn của nam giới. Có rất nhiều yếu tố gây nên tình trạng tinh trùng yếu. Dưới đây là một số yếu tố thường gặp:
Rối loạn nội tiết tố: Quá trình hình thành và phát triển của tình trùng được kiểm soát chặt chẽ bởi các hệ thống nội tiết vùng dưới đồi – tuyến yên – tinh hoàn. Khi hệ thống này bị phá vỡ dẫn đến rối loạn những hormone do những tuyến này tiết ra. Cuối cùng là chất lượng và số lượng tinh trùng bị suy giảm nghiêm trọng.
Nhiễm trùng cơ quan sinh dục: Nhiễm trùng cơ quan sinh dục là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tinh trùng yếu. Ví dụ như viêm tinh hoàn, viêm mào tinh, viêm đường sinh dục tiết niệu, lậu, giang mai,… Tình trạng nhiễm trùng này có thể gây ra tổn thương những cơ quan sinh dục ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và hình thành của tinh trùng. Từ đó, làm suy giảm chất lượng cũng như số lượng tinh trùng.
Giãn tĩnh mạch tinh: Giãn tĩnh mạch tinh là một bệnh phổ biến ở nam giới. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng tinh trùng, tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn ở nam giới. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì bệnh có thể điều trị được.
Bệnh tự miễn: Tinh trùng có thể bị suy giảm số lượng và chất lượng do chính kháng thể của cơ thể tấn công. Bình thường kháng thể chỉ kháng lại những yếu tố lạ của cơ thể. Nhưng do một rối loạn nào đó kháng thể lại tấn công chính tế bào của mình. Tình trạng này được gọi là bệnh tự miễn.
Một số thuốc điều trị ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng: Có một số thuốc có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành và phát triển của tinh trùng. Vì vậy, sử dụng những thuốc này kéo dài sẽ khiến cho nam giới tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn.
Môi trường ô nhiễm: Môi trường xung quanh ô nhiễm về hoá chất, nhiễm xạ, kim loại nặng. Tất cả đều làm giảm khả năng sinh sản của nam giới. Do những chất này có thể làm rối loạn quá trình sản xuất tinh trùng cũng như quá trình biệt hoá tinh trùng,làm tinh trùng suy giảm về số lượng và chất lượng.
Ăn uống, luyên tập, nghỉ ngơi không hợp lý: Nam giới sử dụng bia rượu, thuốc lá, cocain, cafein, ăn đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, không chăm chỉ luyện tập vận động, ngủ không đủ giấc, làm việc áp lực,…đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng.
Rối loạn về tâm lý: Rối loạn cảm xúc, căng thẳng, lo âu, áp lực trong công việc và cuộc sống, trầm cảm, … ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và trưởng thành của tinh trùng. Vì vậy, cần phải giữ tâm trạng thoải mái tâm lý để có chất lượng cũng như số lượng tốt nhất.
Thừa cân, béo phì: Là một trong những nguyên nhân gây rối loạn nội tiết ở nam giới. Như đã trình bày ở phần trên, khi nội tiết tố bị rối loạn thì chất lượng và số lượng tinh trùng ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng.
Cải thiện tinh trùng yếu như thế nào?
Tinh trùng yếu là nỗi sợ của đông đảo nam giới. Vì vậy cải thiện tinh trùng yếu như thế nào là mối quan tâm hàng đầu của phái mạnh. Dưới đây là một số phương pháp giúp cải thiện tinh trùng cho nam giới:
- Luyện tập thể dục thể thao đều đặn.
- Xây dựng chế độ ăn khoa học.
- Không sử dụng các chất kích thích: rượu bia, thuốc lá, ma tuý, cafein, cocain,…
- Quan hệ tình dục an toàn để tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
- Vệ sinh cơ quan sinh dục sạch sẽ tránh nhiễm trùng cơ quan sinh dục.
- Giữ tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng.
- Phát hiện sớm và điều trị các bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh dục.
- Phát hiện sớm và điều trị những bệnh lý rối loạn nội tiết.